Algemene Berichten

Op  vrijdag 16 januari 2015, een prachtige zonnige dag, reis ik naar Utrecht om in de Geertekerk, 15 minuten lopen vanaf het station,  de Oecumenelezing 2015 bij te wonen.
De Raad van Kerken Nederland organiseert jaarlijks de Oecumenelezing, waarin onderwerpen behandeld worden die van actueel belang zijn.  Dit jaar is Prof. Dr.  Peter Schmidt uit Leuven uitgenodigd om in te gaan op het thema “Pelgrimage”.
Na de ontvangst en opening door de voorzitter drs. Henk van Hout volgt een vooruitblik op 2015 door de secretaris ds. Klaas van der Kamp.
En dan neemt Prof. Schmidt zijn gehoor  in een boeiend betoog  mee op reis door de Bijbelverhalen, Pelgrimage vanuit de verbeelding.

1e aspect: Je laat het vertrouwde achter.
Abraham krijgt de opdracht:  “Trek weg uit je land….”  Daarmee begint de geschiedenis van het Godsvolk. Pelgrimage wordt  verstaan als  “Gods volk onderweg”.
Pelgrimeren is meer dan het fysiek op reis gaan, het  beoogt een geestelijke loutering. Pelgrimage betekent:  bekering, transformatie, confrontatie met jezelf.  Het betekent ook hoofd- en bijzaken van elkaar onderscheiden.
Abraham trekt weg uit zijn land en zijn vertrouwde beeld van God. Hij maakt een pelgrimage  vanuit zichzelf. Ook in het boek Numeri  is spiritueel  pelgrimeren te vinden : weer een  uittocht vanuit het vertrouwde beeld van God (denk aan het gouden kalf en het manna in de woestijn). Je leert God kennen door een WOORD:   IK BEN …..  de  tien geboden.
Paulus gaat vanuit Damascus, waar hij zijn godsbeeld verlaat, op weg  de wereld in.
Al deze verhalen, parabels voor de kerk,  hebben het aspect:  het vertrouwde achterlaten en vreemdheid leren aanvaarden. In het woord pelgrinos (vreemdeling) zit per = doorheen en agrei = velden. Een pelgrim hoort niet thuis op de plek waar hij wandelt, hij is een vreemdeling.
Pelgrimeren is:  uit jezelf weg  gaan naar jezelf toe, op zoek naar eigen identiteit.
Onze God is in de menselijkheid van de Thora te vinden: in gerechtigheid en liefde.
Bij de verheerlijking op de berg  denken de discipelen: “We zijn er”.  Maar dan volgt nog Golgotha: het vreemdste van het vreemde.  (uit de rede van Karl Rahner, 1965, 2de Vaticaans concilie).

2de aspect:  relatie tocht – bestemming
Prof. Schmidt licht dit aspect toe aan de hand van het altaarstuk van het  Lam Gods.
(Jan van Eyck, 1432, St. Bavokathedraal, Gent )
We zien afbeeldingen, ontleend aan de Apocalyps. In het midden het altaar van het Lam Gods, omringd door  engelen.  Het onderste register verbeeldt de pelgrimstocht van de mensheid naar Christus; een stroom van heiligen, koningen, kruisvaarders, kluizenaars en pelgrims beweegt zich in de richting van het altaar.
De vragen dringen zich op: Gaat het om de tocht?  Wat is je bestemming?  Hoe en waarheen in een veranderende wereld?
Een vraag die aan alle religies wordt gesteld  is: Waar is jullie God?  Die vraag heeft ook alles te maken met de cultuur.
De opdracht van  De pelgrimerende kerk is:  God geloofwaardig ter sprake brengen.
Ook in de taal pelgrimeren we. De taal van de decaloog wordt niet meer verstaan. (Ex. 20: 2-12)
In Math. 25: 42 e.v.: Jezus zegt:  Want  ik had honger etc.
Schokkend is het antwoord in vers  44:  wanneer hebben we u hongerig gezien?

Ds. Karin van den Broeke,  lid van het Centraal Comité Wereldraad van Kerken, eerste vrouwelijke preses van de PKN,  geeft een persoonlijke reactie op het betoog van Prof. Schmidt.
Zij wijst op de weg van recht en vrede en meent dat ‘wij in het westen’  het gesprek over  ‘goed en kwaad’ met elkaar moeten aangaan.  Een uitdaging voor de kerken.

Aan het eind van de middag volgt een liturgische afsluiting met als slotlied:  lied 416
Ga met God en Hij zal met je zijn.

Dan is er tijd om elkaar te ontmoeten. We praten nog lang na over pelgrimeren en de uitdaging voor onszelf en voor de kerken.  Na  deze boeiende middag in de Geertekerk  wandel ik met een hoofd vol  prachtige beelden en  perspectieven om te pelgrimeren naar het station.
Gera van Ek

N.B. Aanleiding voor De Raad van Kerken Nederland  om na te denken over het  thema Pelgrimage is de keuze van de  Wereldraad van Kerken :
Pelgrimage van gerechtigheid en vrede als gezamenlijke leidraad  voor het leven en werken van de kerken in de komende zeven jaar